Do "Outside The Gate" (1988) przylgnęła łatka najgorszego albumu jaki stworzył Killing Joke. Czy słusznie? Na to pytanie nie da się jednoznacznie odpowiedzieć bowiem ile osób tyle opinii, ale my postaramy się nieco do niej zbliżyć. Przeanalizujemy w związku z tym nie tylko zawartość płyty, ale i rzucimy nieco więcej światła na to co działo się za kulisami, a nie działo się tam najlepiej. Zacznijmy od tego, że wedle słów perkusisty Paula Fergusona, "Outside The Gate" miał być w pierwotnym zamyśle solową płytą Jaza Colemana więc być może to stąd wzięła się jej odmienność względem reszty dorobku Killing Joke. Niestety na skutek wzrostu kosztów jej nagrania, wytwórnia nalegała by muzycy wydali ją pod zespołowym szyldem. Droga do celu nie była jednak usłana różami. Już na początku sesji, wyrzucono Paula Fergusona, który rzekomo nie był w stanie podołać nagraniu skomplikowanych partii swego instrumentu. Przeczą temu słowa basisty Paula Ravena, który twierdził, że Ferguson dobrze wykonuje swoją pracę, a jeśli jakieś partie wymagałyby poprawy to siedziałby przy nich tak długo, aż brzmiałyby tak jak należy. Co ciekawe, Raven po nagraniu swych ścieżek gitary basowej poprosił o wycofanie jego nazwiska z tak zwanej listy płac, na skutek nieporozumień artystycznych. Na placu boju pozostali więc tylko Jaz Coleman oraz Geordie Walker. Wraz z pozyskanymi na szybko muzykami ukończyli album i zaprezentowali go światu. Zadebiutował on na liście na pozycji numer 92, a recenzje, co tu dużo mówić, nie należały do najprzyjemniejszych. Nawet po tylu latach od jego wydania, wciąż trudno znaleźć kogoś w przestrzeni medialnej, kto ciepło wypowiadałby się o tym wydawnictwie. Czy faktycznie jest, aż tak źle?
Jeśli ktoś po nagraniu "Brighter Than A Thousand Suns" (1986) oczekiwał, że zespół na swym kolejnym albumie dorzuci drwa do pieca, to mógł faktycznie poczuć spore rozczarowanie. Mało tego, zwiększenie roli syntezatorów z pewnością przyprawiło niejednego fana o zawał serca choć przecież pod koniec lat osiemdziesiątych posiłkowali się nimi także Queen czy choćby Iron Maiden. W uszach "prawdziwego fana rocka" czy metalu, syntezator był synonimem zdrady. Rozmiękczał to co w założeniu miało być twarde i surowe. Kojarzył się z nurtem disco, którym pogardzały oba te środowiska. A przecież to one niejednokrotnie nadawały charakter danej kompozycji, które dziś uznajemy za kultowe. Wszystko zależy bowiem od tego w jaki sposób go wykorzystamy. Swoją drogą ciekawi mnie ilu fanów po wydaniu tej płyty postawiło na grupie krzyżyk. Uczyniła tak wytwórnia Virgin, która niezadowolona z wyników sprzedaży albumu, porzuciła zespół dwa miesiące póżniej. Choć płytę promowały dwa całkiem niezłe single (America oraz My Love Of This Land) to nie były już w stanie zmienić wyniku tej rozgrywki. "Outside The Gate" przepadło tak na listach sprzedaży jak i w uszach fanów. Osobiście uważam, że nie taki diabeł straszny jak go malują. To za co uwielbiam ten zespół, to odwaga do podejmowania ryzyka i zmian w swej muzyce. Dzięki temu albumy nie są kopią swych poprzedników. To tak jak z kobietą, która dba o to by dwa razy nie pokazać się w tej samej kreacji. Myślę, że to słuszna droga i nie oni pierwsi nią podążyli by uniknąć zaszufladkowania.
Pierwsze dzięki syntezatorów w otwierającej album kompozycji America brzmią może nieco tandetnie, ale sam utwór jest naprawdę dobry i dość szybko zapada w pamięć. Nie dziwię się, że to właśnie on został wyznaczony do roli singla. Słuchając go odnoszę takie wrażenie jakby Killing Joke celowali nim wprost w telewizory nastawione na kanał emitujący MTV. Powstał nawet całkiem ciekawy teledysk, ale trudno mi powiedzieć czy MTV go kiedykolwiek wyemitowała. Co ciekawe, pod tym obrazem znalazłem sporo bardzo pozytywnych opinii tak o samej piosence jak i w ogóle o płycie "Outside The Gate". Hmm, widać było potrzeba trochę czasu by się ludzie oswoili z tymi dźwiękami. Mnie długo nie musieli namawiać bowiem uważam, że to jedna z tych płyt, które warto posłuchać i docenić. Jeśli zamknięmy się w kokonie ortodoksyjności, z pewnością pozbawimy się wielu pięknych dżwięków jak choćby tych zawartych w My Love Of This Land. W mojej ocenie to najlepsza rzecz na tym albumie, której nie można absolutnie przegapić. Atmosfera tęsknoty i melancholii jaka z niej bije jest nie do opisania. Jeśli takie nagrania trafiają na słabe płyty, to daj boże by tworzono takich albumów jak najwięcej. A cóż można złego napisać o Stay One Jump Ahead, skoro to rasowy Killing Joke, który śmiało mógłby znaleźć się na płycie "Night Time" (1985). Ciekawostką jest fragment, w któym to Jaz rapuje, ale uspokajam już ortodoksyjnych fanów, że mogą spać spokojnie bo zabieg ten wypada całkiem przekonująco i nie kłóci się charakterem kompozycji. Nieco gorzej prezentuje się Unto The Ends Of The Earth, które choć dobre, nie rzuca słuchacza na kolana. Słuchając go mam wrażenie, że czegoś w nim brakuje. Tak jakby ktoś zapomniał dodać przypraw dla polepszenia smaku przez co potencjał tej kompozycji jest nie do końca wykorzystany. Mimo tych mankamentów lubię to nagranie bowiem ma w sobie jakiś taki intrygujący pierwiastek, który sprawia, że słuchając go nie wpatruje się nerwowo w sekundnik zegarka. The Calling z kolei wywołuje we mnie jakiś taki wewnętrzny niepokój niczym wyczekiwanie na swoją kolej w gabinecie dentysty. Uczucie niezbyt komfortowe, ale gdy już przychodzi co do czego, okazuje się, że strach miał tylko wielkie oczy. Sama kompozycja sprawia wrażenie jakby była posklejana z kilku innych utworów, przez co trudno nadać jej w głowie jednolitą strukturę. Dużo bardziej podoba mi się kolejne nagranie bowiem Obsession nie dość, że posiada fajną motorykę, to jeszcze głos Colemana płynnie przechodzi od melodii do swych bardziej zadziornych partii. Brzmi to naprawdę świetnie i stanowi właściwie za największy atut tej kompozycji. Tiahuanaco posiada z kolei bardo sugestywny i obrazowy tekst. Jest to opowieść o wyprawie w Andy, do ośrodka kultury andyjskiej, która jeśli wierzyć słowom jakie wyśpiewuje Jaz jest zapisem autentycznej podróży. Czy tak faktycznie było, wie to tylko on sam. Nam nie pozostaje nic innego jak zanurzyć się w tych dźwiękach i posłuchać opowieści o odnalezieniu boga, w zapłakanych oczach żebrzącego dziecka. To naprawdę mocny punkt w tym zestawie jednak to nie ono zamyka program płyty. Podróż dobiega końca przy dźwiękach nagrania tytułowego, w którym nastroje zmieniają się jak w kalejdoskopie. Sama struktura i brzmienie utworu nawiązuje nieco do rocka progresywnego przy czym zespół umiejętnie omija koleiny tego nurtu, dzięki czemu udaje się wyjść z tego starcia zwycięsko. Ten mariaż choć na papierze wygląda dość niepokojąco, o dziwo wypada nad wyraz dobrze. Znów mamy trochę pomieszania z poplątaniem, ale zespół stara się trzymać tę bestię w ryzach. Nie wiem tylko po co stworzono tą sztuczną, fortepianową kodę, która nijak ma się do linii melodycznej tego utworu. Być może to pozostałość po jakimś utworze, którego żal było się grupie pozbywać. Lepiej jednak byłoby umieścić ją na jakimś singlu bo tu po prostu do niczego nie pasuje.
Na koniec ciekawostka. Autorem okładki do "Outside The Gate" jest Andrzej Klimowski, artysta o polskich korzniach, ale urodzony już w Londynie jako potomek polskich emigrantów. Polecam zapoznać się z jego pracami bo są naprawdę niesamowite. Ciekawi mnie jak doszło do jego współpracy z grupą Killing Joke. Jeśli macie na ten temat jakieś informacje, zostawcie ślad w komentarzach.
"Outside The Gate" jawi się jako album będący logicznym rozwinięciem swego poprzednika jednak droga jaką obrano nijak nie zgadzała się z oczekiwaniami fanów jak i krytyków. Wielu zapewne pomyślało, że zespół dał się oczarować komercji i wyrzekł się swej pierwotnej natury. Przyszłość pokazała, że była to opinia zupełnie niesłuszna, a grupa powracała do nas w kolejnych latach w swych drapieżniejszych odsłonach. Ciekawi mnie jednak co by było gdyby "Outside The Gate" odniosła sukces. Czy zespół stworzyłby tak bezkompromisową płytę jak "Extremities, Dirt & Various Repressed Emotions" (1990) czy może popłynąłby na tej komercyjnej fali. Pytanie pozostaje otwarte lecz odpowiedź spoczywa gdzieś w krainie spekulacji, do której nikt z nas nie ma dostępu.
Jakub Karczyński
